Disco Elysium to tytuł, który wziął mnie z zaskoczenia. Spodziewałem się po tej grze po prostu dobrej przygodówki, a dostałem tytuł, który nie potrafi mi wyjść z głowy. Dlaczego tak kocham produkcję ZA/UM? Co jest w niej takiego wyjątkowego?
Budzisz się w samych slipkach, twarzą w dół w zdemolowanym pokoju hotelowym. Nic nie pamiętasz, ale nie trzeba być supergliną, by stwierdzić, że liczne puste butelki po alkoholu spowodowały utratę przytomności. Jednak nie chodzi tylko o rozpustę poprzedniej nocy, której nie pamiętasz: nie masz pojęcia, kim właściwie jesteś.
Disco Elysium zaczyna się jako gra detektywistyczna o gliniarzu w średnim wieku z amnezją, którego zadaniem jest rozwiązanie sprawy morderstwa. To szalona opowieść policyjna, ale także jedno z najbardziej fascynujących i wciągających interaktywnych przedsięwzięć w budowaniu postaci, jakich kiedykolwiek doświadczyłem poza papierowymi grami RPG.
Disco Elysium to dosłownie mentalne Elizjum
Rozgrywka rozpoczyna się w absolutnej ciemności, kiedy to bierzesz udział w rozmowie pomiędzy swoim zdegenerowanym mózgiem a układem limbicznym. To wyjątkowe, przerażające, lecz jednocześnie zabawne i niezwykle wciągające wprowadzenie do jednej z najbardziej oryginalnych koncepcji w Disco Elysium. Ukryte cechy i umiejętności Twojego detektywa manifestują się jako postacie, nieustannie dostarczając informacji i zapraszając do wewnętrznych dialogów, które angażują cię na najgłębszych poziomach.
Otoczenie gry odzwierciedla skomplikowaną i skonfliktowaną psychikę głównego bohatera. Miasto Revachol, kiedyś stolicą światowej rangi, obecnie podlega rządom tymczasowej władzy po krwawej rewolucji. To wielokulturowe miejsce, w którym zaznacza się jednak coraz większa przepaść między bogatymi a biednymi, którzy są wykorzystywani przez potężne interesy polityczne i korporacyjne.
Sprawdź też: Potrzebujemy gier Indie – bardziej niż kiedykolwiek
Nawet po wielu godzinach spędzonych w grze, fikcyjne miasto Revachol oraz jego mieszkańcy wciąż odkrywają przed nami coraz głębsze tajemnice i niezapomniane, osobiste zagadki. Fikcja gry wydaje się obejmować tolkienowski poziom budowania świata, przez co początkowo trudno było śledzić wszystkie nazwy i ideologie przeciwnych frakcji. Jednakże wszystko jest niezwykle starannie zaplanowane i przemyślane, co nadaje mu wiarygodności i autentyczności.
Twórcy gry zręcznie zgłębiają trudne koncepcje, takie jak metafizyka, odkupienie i tożsamość. Robią to w sposób niezwykle dojrzały, rzadko komfortowy, autentycznie zabawny i zawsze ściśle związany bezpośrednio z rozgrywką. Twoje subiektywne osądy wartości wpływają na ideologię bohatera i jej późniejsze interakcje ze światem.
Disco Elysium to gra fabularna w najprawdziwszym tego słowa znaczeniu. Jednak tytuł ten odkrywa na nowo i obala tradycyjne systemy RPG, a nawet wymyśla kilka nowych, przez co naprawdę trudno mi jest ją przyrównać do czegoś innego.
Niby zwykła przygodówka, ale… rozgrywka w Disco Elysium jest inna
Nawigacja oraz eksploracja na pierwszy rzut oka to niby zwykły point & click, ale wykorzystujący piękną, ekspresjonistyczną grafikę, która zdobi świat oraz bohaterów. Ty, jako gracz, nie tylko musisz zadbać o odpowiedni ubiór, ale musisz być ostrożnym przy korzystaniu z przeróżnych materiałów eksploatacyjnych.
Owszem – możesz np. zapalić sobie papierosa, ale z pewnością wpłynie to negatywnie na Twoje zdrowie i statystyki. Chcesz wypić harnolda pod Whirling-in-Rags jak rasowy menel-glina, którym jesteś? Proszę bardzo, ale pogódź się już ze spadkiem wskaźnika morale, bo Twój partner, Kim, tego nie pochwala. Każdy wybór ma znaczenie.
Sprawdź też: Open world — standard czy przereklamowane rozwiązanie?
Na początku gry wybierzesz gotowy archetyp postaci – Myśliciela, Wrażliwego lub Fizycznego – ewentualnie stworzysz jakiś własny. Każda z czterech podstawowych statystyk postaci (intelekt, psychika, budowa ciała i motoryka) jest powiązana z sześcioma różnymi umiejętnościami. Niektóre z tych umiejętności są stosunkowo proste, na przykład Wytrzymałość, która bezpośrednio wpływa na maksymalne zdrowie detektywa.
Jeżeli posiadasz wysoką umiejętność Percepcja w dziedzinie Motoryki, Twoja postać będzie w stanie dostrzec bardziej subtelne detale podczas eksploracji lub rozmów. Natomiast rozwijając umiejętność Encyklopedia w dziedzinie Intelektu, znacząco zwiększasz zakres informacji otrzymywanych o ludziach, miejscach i przedmiotach podczas wewnętrznych monologów.
Wiele innych umiejętności nie jest tak prostych. Niektóre wzmacniają wewnętrzne monologi postaci w surrealistyczny i poetycki sposób, często zapewniając dziwny, choć nie zawsze dokładny, wgląd w mniej dosłowne aspekty postępowania. IJeszcze inne uzdolnienie pozwoliło mi porozmawiać ze zwłokami i uzyskać spojrzenie niedostępne dla kogoś o zdrowych zmysłach.
Zważaj na słowa – społeczność Ravenchalu nie zapomina
Podczas rozgrywki nasz możliwość podejmowania działań, które wymagają sprawdzenia Twoich umiejętności. Każda opcja wyświetla odpowiednią umiejętność oraz poziom trudności, uwzględniając aktualne atrybuty, wyposażenie, poziomy umiejętności i używane przedmioty. Niektóre z nich można powtórzyć po podniesieniu poziomu odpowiedniej cechy, podczas gdy inne są możliwe tylko raz.
Niektóre z najśmieszniejszych i najbardziej niezapomnianych momentów mojej przygody wynikały z nieudanych testów umiejętności. Niektóre nawet mogą posłać Cię do grobu, co skutkuje oczywiście końcem gry. W jednym przypadku, próbując użyć swojej umiejętności Autorytetu, sugerowałem kobiecie, którą spotkałem na lodowym wybrzeżu, że powinna nosić kapelusz, aby chronić się przed zimnem.
Sprawdź też: PowerA Enhanced Wireless – recenzja pada do Switcha
Kiedy odrzuciła tę propozycję, nasz bohater nagle postradał zmysły i rzucił kilka zabawnych akapitów, w autorytarny i sarkastyczny sposób wyrażając się na temat namiętności związanej z noszeniem nakrycia głowy.
Warto również zwracać uwagę na to, co mówisz podczas rozmowy, ponieważ różne odpowiedzi mogą zapewnić dodatkowe premie lub kary za sprawdzenie powiązanej umiejętności. Nie musisz koniecznie sprawdzać wszystkich możliwości dialogowych. Pomyśl, zanim się odezwiesz, nawet jeśli zamierzasz powiedzieć coś całkowicie szalonego.
Walka w Disco Elysium? Chyba ze samym sobą
W Disco Elysium nie ma tradycyjnego systemu walki, choć z pewnością pojawiają się momenty akcji i przemocy. Wszystkie kluczowe decyzje i testy umiejętności odbywają się za pośrednictwem interfejsu dialogowego, co w rzeczywistości pomaga jeszcze głębiej zanurzyć się w tej wyjątkowej grze fabularnej.
Gdy w trakcie rozmowy odkryjesz coś niezwykle fascynującego lub natrafisz na cenny przedmiot, będziesz mógł rozwijać swój Gabinet Myśli. Każda myśl posiada tajemniczy opis, który nie ujawnia wszystkich jej efektów i znaczenia, dopóki nie zostanie rozwinięta i zainicjowana.
Sprawdź też: PB Tails CHOC – recenzja pada. Kanciastość niemalże idealna
Refleksja nad myślą może przynieść tymczasowe kary dla obecnych umiejętności, ale jej zakończenie zapewnia trwały wzrost statystyk. Myśli mogą nawet wprowadzać opcje dialogowe, oparte na nowo odkrytych przekonaniach. Ten niezwykle fascynujący system zarządzania atutami postaci ma również nieoczekiwane implikacje narracyjne, które dodatkowo wzbogacają fabułę gry. Amnezja twojej postaci, spowodowana nadmiarem alkoholu, sprawia, że bohater jest jak puste płótno, które będziesz malować przez dziesiątki godzin. Proces definiowania i redefiniowania tego, kim jest, stanowi jedną z najbardziej zaskakujących i skutecznych mechanik rozgrywki. Tworzenie postaci, podejmowane wybory w dialogach oraz odkrywanie najskrytszych myśli wpływają na całokształt doświadczenia gry w sposób istotny, wprowadzając znaczące zmiany w ogólnym przebiegu rozgrywki.
Synergia świata z bohaterem
Otoczenie gry również przechodzi podobny kryzys tożsamości, co bohater. Miasto Revachol, niegdyś stolicą światową, obecnie podlega rządowi tymczasowemu. Komuniści, faszyści, ultraliberałowie i moraliści starają się przyciągnąć Twoją postać w różnych kierunkach. Mediacja pomiędzy różnymi interesami, takimi jak korporacje i związki zawodowe, będzie wymagała dokonania wyboru po jednej ze stron. Postacie będą pamiętać to, co mówisz i robisz. Ostatecznie pewnie i tak zostaniesz słusznie zaszufladkowany.
Decyzje podejmowane podczas budowania postaci też prawdopodobnie wpłyną na Twoje działania w grze. Ja sam zdecydowałem się zagrać jako archetyp Wrażliwy, co skutkowało wyższymi bazowymi statystykami Psychiki i Fizjonomii. Byłem dobrze wyszkolony w interakcjach z ludźmi, ale również bardziej podatny na szaleństwo. Już po opuszczeniu pokoju hotelowego po raz pierwszy, postanowiłem sprawdzić popielniczkę, co wywołało rozmowę z moją umiejętnością Elektrochemia — atrybutem, który definiuje związek mojej postaci z narkotykami i alkoholem.
Umiejętność ta zdecydowanie zasugerowała, bym udał się na poszukiwanie i wypalenie kilku pysznych papierosów, na co przystałem. Przez następne kilkanaście godzin pompowałem więcej punktów w tę umiejętność, a mój detektyw podryfował na terytorium Huntera S. Thompsona. Potrafił powiedzieć, kiedy inne postacie były naćpane i często sam był naćpany, zyskując lepsze tymczasowe bonusy do statystyk z papierosów, alkoholu i nielegalnych narkotyków. Obłęd, prawda?
Disco Elysium to niezapominane doświadczenie
Disco Elysium to naprawdę ogromna gra, która zachwyca mnie za każdym razem, gdy w nią gram. PIerwsze przejście tej produkcji zajęło mi lekko ponad 20 godzin, a obecnie dobijam już 40 godzin rozgrywki. Wliczam w to oczywiście zabawę z kilkoma alternatywnymi buildami postaci.
Ze względu na zmienność narracji, dalej odnoszę wrażenie, że mam jeszcze sporo do odkrycia. Cóż – sami twórcy twierdzą, że ponoć konieczne są minimum trzy podejścia, aby faktycznie “przejść” ten tytuł. Nie kłamali.
Disco Elysium to jedno z moich najciekawszych, najbogatszych narracyjnie doświadczeń z grami fabularnymi i interaktywnymi opowieściami, jakich kiedykolwiek doświadczyłem. Jest to również jedna z niewielu gier cRPG, jakich bez wahania poleciłbym osobom, które tradycyjnie skłaniają się ku grom przygodowym. Nie ma nic podobnego do tej gry i nie widzę siebie odkładającego ją, zanim mój naćpany, komunistyczny, dyskotekowy superglina dojdzie do tego, co go czeka.
To „ogromna” gra, która nie tyle, ile Cię pochłania, a po prostu sprawia, że nią oddychasz. Jeśli do tej pory dręczyły Cię wątpliwości, czy w ogóle zacząć przygodę z Disco Elysium, to proszę – odpal tę produkcję. Sam fakt, że o niej rozmyślasz, jest dla mnie wystarczającym powodem, aby założyć, iż tytuł ten pokochasz tak mocno, jak ja.
